Takometre

Kamyon, otobüs, tır gibi ağır vasıta araçlar bazı kurallara uyarak yolculuk etmek zorundadır. Özellikle şehirler ve ülkeler arası nakliye ya da yolcu taşımacılığı yapan araçlarda şoförlerin çalışma ve dinlenme süreleri yasalarca belirlenmiştir. Takometre, üzerinde yer alan modlara göre bir çalışma prensibi belirler. Sadece ülkemizde değil diğer ülkelerde de takometre kullanımı zorunludur. En çok kullanılan devir ölçme cihazı olan bu alet, dakikadaki tur sayısını ölçerek bu verilere ulaşır. Polis denetlemelerinde takometreden alınan veriler şoförün en kadar çalıştığı ve dinlenme sürelerine uyup uyulmadığı konusunda bilgi verir. Yük taşımacılığı yapan her şirket ve şoför, takometre cihazı hakkında gerekli bilgilere sahip olmalıdır. Oldukça kolay bir kullanımı olan bu cihazın kullanım alanlarına göre pek çok çeşidi bulunmaktadır. Günümüzde dijitalleşen teknoloji ile birlikte takometrelerde oldukça modern bir hal almıştır.

Takometreler 3 farklı çeşide ayrılır. Bunlar: analog, elektronik ve dijital takometrelerdir. Dijital takometre sürücülerin sürüş bilgilerini dijital bir ortamda tutar. Bir diğer adı elektro-optik takometredir. Bu cihazda okunan veriler yine cihazın üzerinde bulunan LED ya da LCD göstergeler sayesinde okunabilir. Belleğe kaydedilen istatistikler dakika başına dönme hızını hesaplar ve buna göre bir istatistik çıkartır. Dijital takometreler oldukça hassas çalışırlar. Bu yönden ötürü en doğru sonuçları verirler. Günümüzde en yaygın kullanılan takometre çeşididir. Analog takometre kayıt sistemi olarak kâğıttan bir diski kullanır. Veriler bu disk üzerine işlenir. Bu tip takometreler kilometre sayacına bağlı olabileceği gibi bu sayaçtan bağımsız olarak da yerleştirilmiş olabilir. Avrupa Topluluğu onayı almadan üretilemeyen bu ürün, dijital takometreler ile aynı amaca hizmet eder. Bu çeşit takometrelerde bellek bulunmaz. Veriler anında işlenerek çıkartılabilir. Ortalama ve sapmalar analog takograflarda geçerli değildir. Elektronik takometre ise adından da anlaşılacağı üzere, araç ve sürücü hakkındaki bilgileri elektronik bir sistem vasıtası ile kaydederek çıktı alabilmeyi sağlar. Bu cihaz genellikle Türkiye’de kullanılır. 24 saat esasına göre kayıt yapan bu cihaz, içinde bulunan işlemci vasıtası ile sürücünün kimlik bilgileriyle beraber çıktı alınmasına izin verir. Elektronik takograf cihazları Karayolları Trafik Kanunu’nun 31.Maddesinde tanımlanmış bir cihazdır. Bu takometreler, ana çeşitleri dışında çalışma prensiplerine göre de alt çeşitlere ayrılabilirler. Temaslı takometre bunlardan biridir. Dönen şaft ile etkileşimde olan temaslı takometreler, optik bir sistem ya da manyetik kodlayıcı ile istatistiksel verileri ölçer. Temassız olan cihazlar ise lazer ya da optik disk ile kullanıma uygundur. Uzun yol ağır vasıtalarının yanında sadece bulunduğu aracın hızını ölçmek için kullanılan takometre çeşitleri de mevcuttur. Bu takometreler çıktı ya da hafızalı bir sisteme sahip değillerdir. Bisiklet takometre buna örnek olarak gösterilebilir. Lazer, dilli, saatli, numaratörlü, sıvılı takometreler de çalışma prensibine göre çeşitlere ayrılan takometrelerdendir. Takometre çeşitlerine detaylı bir şekilde göz atarak tercih edeceğiniz ürün hakkında daha detaylı bilgiye sahip olabilirsiniz. Ayrıca takometre fiyatları, dijital takometre fiyatları, takometre devresi, takometre modelleri, takometre kullananlarin yorumlarina Trendyol üzerinden göz atabilirsiniz.

Takometre çalışma prensibi bazı kurallara uygun olmalıdır. Ulaştırma Bakanlığı tarafından yayınlanan yönetmeliğe göre, uluslararası ya da şehirlerarası yük ve yolcu taşımacılığı yapan her araç takometre bulundurmak zorundadır. Takometredeki veriler sürekli güncellenerek bakanlığa gönderilir. Bu sistem sayesinde olası kaza ve hataların önüne geçilmesi planlanmaktadır. Takometre takmak hem şoförün, hem de aracın güvenliğini sağlamak açısından oldukça önemlidir. Takometre takılı olan bir araç, en ince ayrıntılara kadar incelenebilir. Takometrede yer alan bilgiler ile ağır vasıtanın yaptığı hızı, ne kadar mesafe yaptığı, şoförün dinlenme süresi gibi bilgilere grafik olarak ya da yazılı olarak ulaşılmasını yardımcı olur. Takometreler çeşitlerine göre farklı çalışma prensipleri ile çalışabilmektedir. Dijital takometrelerin çalışma prensibi oldukça kolaydır. Ateşleme sistemi içinde yer alan bir buji, her ateşlemede takometreye veri gönderir. Bu veriler darbeye bağlı olarak ortalama gerilimi hesaplar. Gelen sinyaller çift kablo ile birlikte gösterge paneline ulaşır. Takometre bağlanması aracın beyninin dişli ve gaz ayarlamalarını otomatik olarak seçer. Araç beyni bu ayarlamayı yapamazsa uzun süreli kullanımlarda araçta sıkıntı çıkabilir. Takometre kullanımı bu sıkıntıların da önüne geçer. Analog takografın çalışma sistemi 24 saatlik zaman dilimlerini kapsar. Kağıttan bir diske işlenen veriler ile 24 saatlik veriler alınır. Mekanik takometre çalışma prensibi, merkezkaç kuvvetine göre ifade edilir. Aletin ucu motor milinin üzerindeki deliklere temas ettirilir. Bu temastan sonra alet, kendi gösterge panelinde kaç devire ulaşıldığını gösterir. Optik takometrelerde ise aletin motor miline temas etmesine gerek yoktur. Mile ışık göndererek ölçüm gerçekleştirilebilir. Bu tip aletler ile ölçüm yapılırken mil üzerine ışını yansıtması için bir şerit yapıştırılır. Takometre kalibrasyonu düzenli periyotlarla yapılmalıdır. Araç 2 yıllık periyodik bakım dönemine girdiğinde kalibrasyon işlemi de yaptırılmış olmalıdır. Bu işlem takometre kullanımı açısından daha doğru sonuçlar alınmasına yardımcı olur. Takometre devir saati motorun dakikada geçirdiği krank milinin dönme seviyesini ölçer. Bu bilgi şoföre motorun ne kadar hızlı çalıştığı konusunda bilgi verir. Takometre devir ölçer bu açıdan önemli bir cihazdır.